Vers groen

Zoals in veel Aziatische landen is men hier in Afghanistan dol op vers groen.
Kunduz is een heel vruchtbaar gebied en dat kan je ook zien op de markt en langs de straten.

Lekker verse kruiden overal te koop.

De meeste mensen zien er gezond uit en enge huidziekten zie je zelden. Dat komt omdat de meeste Afghanen hier in Kunduz veel groente en fruit eten. Tot midden in de stad zie je kleine percelen grond, soort van volkstuintjes.

Het is niet alleen de groente, maar ook appels, en sinaasappels zie je veel. Er zijn zelfs drie verschillende woorden in Dari voor sinaasappel. Maar vooral zie overal groen.

Puzzelen

Het is en blijft puzzelen hier in Afghanistan.
Niets is zoals het er op het eerste gezicht naar uit ziet. De Afghaanse cultuur is heel complex en heel subtiel.
Ik heb het al een keer gehad over begroetingen. Het zelfde geldt voor uitnodigingen om te blijven eten, koffie of thee te blijven drinken of wat dan ook.

Welke uitnodiging moet je aanvaarden en welke uitnodiging is niets anders dan een manier om aan te geven dat je op goede voet bent ? Met de kinderen ligt dat wat minder complex, kinderen zijn kinderen waar ook ter wereld. Gewoon op je knieen gaan zitten en ze komen vanzelf kijken wat er aan de hand is ! Moet je ook maar even uit puzzelen.

Verkeerspolitie en autogordel

Ik heb toch maar besloten vrienden te worden met de Verkeerspolitie ! Je weet maar nooit met die lui met die grote s;pijkers aan hun verkeersregel batons (zie mijn berichtje van 25 maart).
Nu zijn de banden van onze auto's wel speciale banden waarop je door kan blijven rijden als ze lek worden geschoten, maar ik blijf toch maar aan die stokken met scherpe spijkers denken. Die zouden ze ook voor andere doeleinden kunnen gebruiken !
Bij de poort van de verkeerspolitie werd ik hartelijk ontvangen en wilde men perse met mij op de foto.
Sorry, de benen missen in de foto maar ja. De Kalashnikov staat er wel helemaal op en daar gaat het bij een echte Afghaan immers om.

Iets verder op op het terrein stond het wrak van deze politie auto.

Was dit het moment om, in het kader van mentoring, het te hebben over de voordelen van autogordels ?

Nee vandaag maar niet - ik blijf maar denken aan die spijker !

Spinzar fabriek

In het noordelijk deel van de stad Kunduz ligt de Spinzar fabriek. Al vaak was ik langs de indrukwekkende poort gereden.

Deze fabriek is een begrip geweest in de katoen industrie. Spinzar had verkoopkantoren overal in de wereld, ook in Europese landen. Duizenden arbeiders vonden werk in de fabriek in Kunduz. De directeur was zo vriendelijk ons rond te leiden.

De koning van Afghanistan, Zahir Shah, bepaalde dat alle uniformen voor de Afghaanse politie en militairen gemaakt moesten worden van katoen van de Spinzar fabrieken. En alle olie die door de overheid gebruikt werd moest Spinzar olie zijn.

De fabriek voorzag de arbeiders van woonruimte, er zijn nog steeds hele wijken in Kunduz met huisjes die eigendom zijn van Spinzar. De fabriek verstrekte de boeren uit de omgeving katoenzaad van hoge kwaliteit waarmee de boeren hun katoen konden verbouwen. Deze katoen werd dan tegen vaste prijzen afgenomen door de fabriek. De fabriek had haar eigen sportvereniging en zelfs een eigen boshkashi team.

Er wordt nog steeds katoen aangevoerd en verwerkt, maar nu alleen in kleine hoeveelheden.

De pluizen van de katoen worden van de pit of kern gescheiden, de pitten worden geperst en daaruit wordt olie gemaakt. De olie kan als kookolie, bak- en braadolie worden gebruikt. Maar er wordt ook zeep van gemaakt. De restanten van de pitten uit de oliepers wordt als veevoer verkocht (perskoeken).

De fabriek draaide prima tot en met de Taliban tijd. In 2003 werd de fabriek gekocht door een Frans consortium en daarmee raakte de fabriek is verval. Nu werken er nog maar 200 mensen en staan de meeste machines stil en maken de lege hallen een troosteloze indruk.

Jammer; want economische bedrijvigheid komt de veiligheid ten goede. Welvaart maakt de mensen minder ontvankelijk voor radicale opvattingen.

En ik wist helemaal niet dat je olie kon maken van katoen !

Kunduz rivier

Gisteren even de gelegenheid te baat genomen om de stad in noordelijke richting uit te rijden.
Enkele kilometers ten noorden van de stad stroomt de Kunduz rivier.
Dit is een van de twee rivieren die het plateau hebben gemaakt waarop ons kamp (de PRT) ligt.

Het landschap is indrukwekkend. De kleuren springen in het oog.

Ook aan de andere kant van de rivier ligt duidelijk een plateau en verder op zie je de bergen liggen.

De vlaktes kleuren nu al mooi groen door de overvloedige neerslag van de laatste weken.

Afghanistan is een heel mooi land.

Wasstraat ?

Gisteren zag ik in een flits een aantal paard en wagens in de rivier staan.
Ik kon zo gauw niet zien wat ze aan het doen waren. Snel, in het voorbij rijden, een foto gemaakt. Het leek wat op plaatjes die had gezien van olifanten die door hun begeleiders in de rivier worden gewassen. Zouden de Afghanen hun complete aanspanning de rivier in rijden om schoon te maken ?

's-Avonds vergrootte ik de foto en ik zag dat ze iets aan het uitgraven waren. Ik dacht dat ze misschien de rivier aan het uitbaggeren waren.
Vanmorgen dus maar aan mijn trouwe Language Officer, annex Cultural Advisor, Khalid gevraagd wat daar in de rivier precies aan het gebeuren is. We zijn even terug gereden naar de zelfde plek en hebben deze foto's gemaakt.
Het zijn mensen die rivier zand winnen voor de bouw !

Het zand wordt aan land gebracht, gedroogd en met andere karren (met lichtere paarden ervoor) de stad ingereden naar de bouwplaatsen.

Lik op Stuk

Ach wat ! Al dat gepraat over 'lik op stuk' vervolgingsbeleid in Nederland.
In Afghanistan is dat allang ingevoerd en met enorm succes.
De verkeerspolitie neemt daarin het voortouw. Het moet geweldig zijn om hier verkeersagent te zijn.

De baas geeft je al het gereedschap die je voor de handhaving nodig hebt.
Het is de 'magische verkeersregel stok'.

Soms met striping, soms gewoon van hout.

Maar de burger heeft er respect voor want er zit een grote spijker in.

En wie zijn auto fout parkeert, die steken we gewoon zijn banden lek.
Hoef je geen bonnetje te schrijven, geen papiermerk op het bureau, geen dagvaarding, geen zitting, geen justitieel incasso bureau. Dit is pas snelrecht !
Misschien een idee voor in Nederland ? Ik mag ze wel, die Afghanen !

Gluurder

Vandaag met de collega's op pad geweest naar een tweetal substations.
Terwijl de collega's aan het werk zijn op het PSS heb ik de taak om de auto's te bewaken maar meteen ook de gelegenheid rond te kijken. Ik moet er op toe zien dat niemand bommen op, onder of aan de auto monteert en verder moet ik het straat beeld observeren zodat we niet verrast worden door AGEs (Anti Goverment Elements).
Maar ik ben zo naief dat ik steeds maar weer verrast word !

Ik word begluurd, belaagd en geobserveerd. Maar ik vind het fantastisch !

De houding van de mensen is heel open en vriendelijk, vooral als je je een beetje correct gedraagt. De Afghaanse cultuur is niet heel erg verschillend van de onze, men wil gewoon met een beetje respect worden benaderd. Misschien is de Afghaan zelfs nog subtieler en beleefder dan wij.

Mensen groeten elkaar; schudden handen en leggen daarna hun hand op hun hart als blijk van respect. Vrienden geven elkaar een 'knuffel' door heel voorzichtig, terwijl ze elkaar een hand geven, de rechter wangen tegen elkaar te drukken (zelfs vaak zonder dat er echt een aanraking is).

Niet drie snelle kussen maar een heel subtiel gebaar.
Boeiende mensen: die Afghanen.

De Keurslager

Het is en blijft boeiend om rond te kijken in Kunduz stad.
Komen twee mannen op een lichte motorfiets aanrijden ....

Wat hebben die nou op hun bagagedrager ?

Oh, die ? Die zijn bij de keurslager geweest.

Heb je misschien na het eten toch een haartje tussen je voortanden.

Kunduz High Street

Vandaag weer een fantastische dag gehad.
De Provinciaal Commandant maakte echt tijd voor ons.
Met mijn trouwe Language Officer Khalid, het Hoofd van de CPJP en een Amerikaanse officier hadden we een ruim twee uur durend gesprek met de Generaal Majoor. Goed een aantal zaken door kunnen spreken en ook de innemende commandant van de Verkeerspolitie in Kunduz ontmoet. Zijn pet doet me denken aan de Karel Doorman, ons vliegdek moederschip van de jaren 60.

We hebben een echte verkeers-expert in ons EUPOLteam Kunduz CPJP. Hij gaat binnenkort contact met de kolonel opnemen om te kijken of hij daar de helpende hand kan uitsteken. En na ons gesprek werden we weer uitgenodigd de lunch te gebruiken met de generaal, in zijn guesthouse. Onze Amerikaanse collega keek zijn ogen uit van de rijk gevulde tafel en genoot enorm van de Afghaanse gastvrijheid (wij trouwens ook).

Ook nog even op de muur geklommen van het HoofdBureau want vandaar heb je zo'n leuk uitzicht op Kunduz High Street ! Ik zal eens vragen hoe deze straat echt heet.

Het is weer een goede dag geweest, hier in Kunduz.

Vrije dag of niet ?

Laat er nu een misverstand zijn over wanneer het nu een echte vrije dag is ?
Officieel was het gisteren Navruz, maar normaal is het de 21 ste maart (als het geen schrikkeljaar is).
Dus gisteren was iedereen vrij en vierde nieuwjaar maar vandaag was ook bijna iedereen vrij want Navruz is toch op de 21ste ?
Onze afspraak op het HoofdBureau ging dus niet door - vrije dag !
Omdat de Afghaanse Arbeidswet voorschrijft dat als een nationale feestdag op woensdag valt ook de donderdag vrij is (want op vrijdag is iedereen zo wie zo vrij) is het dus mogelijk dat we ook morgen niet echt tot zaken komen.

Begrijpen jullie het nog ??

Maar in de stad wordt het weer lekker weer en kan deze oudere heer er dus op uit met de fiets om boodschappen te doen - geëmancipeerd niet waar ?

Maar voor anderen is het nooit een vrije dag.
De schaapherders op het plateau zijn blij dat de sneeuw langzaam maar zeker aan het verdwijnen is (en wij ook). Laat de lente maar komen.

Navruz

Vandaag is het Persisch nieuwjaar ! Iedereen van harte een gelukkig nieuwjaar gewenst, het is nu het jaar 1391.
En wat hebben wij gedaan vandaag ? Onze Language Officers zijn vrij dus we zijn wat gehandcapt, geen activiteiten buiten dus. Zonder LO's zijn we deaf and dumb.
Vandaag dus leermiddelen ontwikkeld.

EUPOL moet eigen initiatief tonen dus hebben we een paar filmpjes geschoten waar onze trainers de Afghaanse collega's een verhaaltje bij kunnen vertellen. Een video van een minuut zegt vaak meer dan 15 power points ! Death by power point is hier de gewoonste zaak van de wereld.
Let wel, de hier getoonde beelden zijn geen registratie van de werkelijkheid en eventuele overeenkomst van actuers met mensen die U meent te herkennen wordt bijvoorbaat uitgesloten.

Land van Waaier en Jas

Kunduz doet zijn naam weer eens eer aan.

De plaatselijke bevolking spreekt van het land van 'Waaier en Jas' of in Dari:

ملک پکه و پوستین

Mulki paka wa posteen.

Het weer kan van de ene dag op de andere enorm omslaan.

Vandaag werd ik wakker met sneeuw .... en het hielt niet op !

Tijdens mijn ritje naar 'kantoor' ziet het er wel leuk uit.

Maar het ziet leuker uit dan het in werkelijkheid is. Vooral omdat de Afghaan hier zo zijn eigen idee heeft over winterjassen. Hij wikkelt zich in een wollen deken (Patu) en die is natuurlijk niet waterdicht en heeft ook geen klittenband sluiting tegen de wind.

Morgen wordt het beter en overmorgen is het weer 20 graden.

Brrrr .... laat het voorjaar maar komen, en de zomer (met 40 a 50 graden) mag wat mij betreft wat langer op zich laten wachten.

Nu maar even mijn posteen aan !

PS,
het vliegveld is natuurlijk alweer dagen dicht; gisteren wegens stofstormen, vandaag wegens sneeuwval !

Wapenvondst

Vanmiddag op het politie HoofdBureau van Politie in Kunduz stad was het een drukte van belang.
Er was een niet onbeduidende wapenvondst gedaan.
De wapens werden uitgestald op een rij tafels en de Generaal Majoor Qatra, de provinciaal politie commandant, deed een inspectie van de gevonden wapens. Voor dit soort gelegenheden vindt hij het wel sfeer-verhogend als zijn adviseur ook aanwezig is.

Kunduz televisie was ook uitgerukt en de generaal werd uitgebreid geïnterviewd.
Nu moet ik zeggen dat het grootste deel van de wapens meer effect zou hebben als slagwapen dan als vuurwapen. Een deel van de wapens was in dermate slechte staat dat het afvuren daarvan direct gevaar voor de schutter zou veroorzaken.
Overigens heb ik nog nooit zo veel verschillende varianten van de AK47 bij elkaar gezien.

Hoe dan ook; elk wapen dat niet meer onder de bevolking is is een verbetering.

Alhamdulilah

Het is gisteren rustig gebleven in de stad; Alhamdulilah, geloofd zij de Heer.
Geen rellen op vrijdag, niet nog meer Afghaanse burger slachtoffers.
We merken hier wel in de provincie dat de Afghaanse burgers het geweld zat zijn.

In de westerse pers wordt veel gesproken over het geweld van de Taliban (wij zeggen Insurgents - INS- of Anti Governmental Elements -AGE) maar een groot gedeelte van het geweld wordt veroorzaakt door georganiseerde misdaad en prive milities (Arbakis). De Arbiki is een lokale militie gelieerd aan een bepaalde stam (en dus krijgsheer - in ons jargon 'power brooker').
Er zijn zelfs hier en daar demonstraties tegen het onderlinge geweld van de arbakis. Dat is nmoedig en een heel gunstig teken.

Maar er zijn ook demonstraties, gericht tegen de Afghaanse overheid, waarin men eist dat de eigen overheid maatregelen neemt tegen de arbakis. Men is het geweld echt zat.
Natuurlijk is er nog droefheid over het drama in Kandahar. Het lijkt erop dat de gemiddelde Afghaan het vooral President Karzai kwalijk neemt dat hij zijn "gasten" (ISAF die op uitnodiging van de Afghaanse regering hier is) niet beter in de hand heeft.

Hoe dan ook gisteren was het rustig in Kunduz.

De vrede zal overwinnen  صلح پیروز خواهد شد

Catering

Elk politie bureau heeft zijn eigen catering. Zo ook Police Sub Station 1.
De Afghaanse collega's blijven vaak langere tijd op een politiebureau en overnachten daar ook. Vaak wonen ze enkele dagreizen van het bureau vandaan en niet in iedere provincie is reizen over de weg een veilige aangelegenheid.

In deze gezellige keuken met inbouw apparatuur, een voorloper van de aga, wordt de maaltijd voor de collega's bereid. Dit concept zie je in alle politie bureaus. Ik zou graag ook een kijkje nemen in een huis, het zal daar niet zoveel anders zijn.

Ook heeft ieder politie bureau zijn eigen kok.

Dappere vrouwen

Hier in Kunduz hebben we onze eigen helden. We weten allemaal dat de dames hier een toch wat andere positie hebben dan in Nederland. Maar laten we niet al te arrogant zijn; waarom hebben we in Nederland die speciale procedures huiselijk geweld ? En hoeveel vrouwelijke agenten zijn er op het totaal van 55.000 politieambtenaren en hoeveel leidinggevende functies bij de Nederlandse politie worden door dames ingenomen ?

Hoe dan ook in Kunduz zie je bijna geen dames zonder de burqa in het openbaar verschijnen. Deze dames gebruiken een GADI, een rijtuig dat nog steeds veel gebruikt wordt.

Als je dat bekijkt is het wel heel opmerkelijk dat sommige, dappere vrouwen, kiezen voor een loopbaan bij de politie. Natuurlijk, de politie betaalt, naar verhouding redelijk goed. Maar het vak van politie ambtenaar is in Afghanistan heel gevaarlijk. En toch zijn er van die heldinnen.

De foto is van Ton Koene.
Het is niet makkelijk voor haar. Natuurlijk heeft ze kinderen (en er is geen georganiseerde kinderopvang - overigens een EUPOL project aanvraag voor Kunduz is ingestuurd). De buren roddelen over haar als ze 's-avonds naar haar werk gaat. Zij neemt grote risico's met haar keuze voor dit vak.
En publiciteit houdt voor haar natuurlijk ook grote risico's in. Dus misschien maar niet te veel over zeggen ! Kortom een heldin.

Afghaanse gastvrijheid

Ondanks de spanningen, als gevolg van het drama in Kandahar, deed de commandant van PSS 4 zijn uitnodiging gestand voor lunch. Dus reden we gisteren naar het politiebureau, toch een beetje gespannen in wat voor sfeer we de collega's zouden aantreffen.
De sfeer was uitgesproken hartelijk. Eerst werden we in het kantoor van de commandant ontvangen. Hij vertelde over zijn loopbaan. De kolonel sloot zich aan bij de Mujahideen toen hij 17 jaar oud was, vocht eerst voor Hekmatyar die hij later verruilde voor Ahmed Shah Massood.

Ongelooflijke verhalen waarvan ik me veel details herinner van het NOS journaal en uit boeken zoals Decent into Chaos en Ghost Wars. Om een populaire term te gebruiken; "nu krijg ik er steeds meer beeld en geluid bij".

De maaltijd was overvloedig en echt Afghaans. Palau, kebab en vis. Het is nu het seizoen voor vis, vers uit de rivieren (veel graten).

Afghaans rond brood als bord (en bestek) en blikjes frisdrank waarvan niemand gebruik maakte. We dronken allemaal groene thee.

Het management team van het wijkbureau zat ook aan aan het banket.
Een toonbeeld van Afghaanse gastvrijheid. Een gedenkwaardige middag.

Zoete broodjes

Ik wil graag het positieve zien in wat we hier mogen doen. Maar ja de laatste paar dagen valt dat niet mee.
De rampzalige gebeurtenis in Kandahar werpt schaduwen ver vooruit. In de stad wordt heel veel over die gebeurtenis gesproken en ook onze Afghaanse collega's zijn er vol van. Op internet circuleren boodschappen en foto's die de machteloosheid en het verdriet tot uitdrukking brengen.
Ik kan er niet omheen. Dit is een van die foto's die circuleren (en wees ervan overtuigd dit is een gematigde uiting van wat er leeft).

Het doet pijn. Het is afschuwelijk.


Maar toch zijn er nog altijd positieve ontwikkelingen.
In diezelfde gevangenis waar onze tapijten man zijn kleden knoopt is ook een bakkerij. Ook hiervan wordt het product op de vrije markt verkocht. De directeur, die ons rondleidt, heeft hele moderne ideeen die door de gevangenen heel erg worden gewaardeerd. Hij kent al zijn gasten en praat heel ontspannen met ze. Hij loopt tussen de gevangen rond, ongewapend en zonder lijfwacht.

Dus in deze gevangenis worden nog zoete broodjes gebakken !

Huis (van Bewaring) vlijt

In het huis van bewaring van Kunduz zijn een paar ambachtelijk ateliers.
Een daarvan is de tapijt workshop. De gasten van de Afghaanse regering die hier al of niet tijdelijk verblijven weven er tapijten die ze zelf weer verkopen, aan 'inmates' of in de burger maatschappij. Over een kleedje doen ze toch al gauw zo'n 4 maanden.

Nu is wellicht de tijds investering niet het eerste waar de wevers zich zorgen over maken, ze hebben immers geen afspraken buiten de deur. Maar het is werkelijk heel indrukwekkend om te zien dat in de gevangenis zo'n keurige workshop is ingericht waarin de wevers vol overgave en heel gemotiveerd aan het werk zijn.

Op dat ogenblik was ik nog niet op de hoogte van de afschuwelijke gebeurtenis, eerder op de dag, in Kandahar. Wanneer houdt de waanzin op en kan een nieuwe vreedzame maatschappij worden geweven voor de Afghanen ?

Nieuwjaars dag

Binnenkort is het Perzisch nieuwjaar. Navruz, dit betekent letterlijk "nieuwe dag", wordt gevierd op 21 maart. Wanneer bij ons de lente begint.
Het is in Afghanistan de belangrijkste, niet religieuze, feestdag. En de Afghanen leven er echt naar toe.
De families vieren het nieuwe jaar in familie verband met picknicken in de natuur en natuurlijk met vliegeren.
Vliegeren in de woestijn.
In Kunduz zie je normaal ook op de hoek van de straat wel vliegers te koop, maar nu probeert iedere koopman vliegers aan de man te brengen.

Navruz wordt gevierd in alle landen van deze regio; Afghanistan, de Centraal Aziatische Republieken, Iran, Pakistan en India.
Het is de zonnewende of lent-equinox; het moment wanneer de dag en nacht even lang duren, wanneer de zon recht boven de evenaar staat, wanneer de zon door het lentepunt gaat.

Ik kom er nog wel op terug, zo rond nieuwjaars dag.

Goede Afghanen en slechte Afghanen

Vrijwel alle Afghanen horen tot de eerste categorie; hard werkende mensen die moeten sappelen om hun gezin te onderhouden en snakken na dertig jaar oorlog naar veiligheid en een geregeld leven (rule of Law).

EUPOL probeert daarbij te helpen door de Afghaanse politie dichter bij de bevolking te brengen, 'bijverdiensten' ten koste van de bevolking in te perken en de Afghaanse collega met meer burger politie vaardigheden toe te rusten.

Maar zoals overal zijn hier ook enkele slechteriken die het voor heel veel mensen flink verstieren.
Een paar dagen geleden ontplofte er rond het middag uur een bermbom midden in Kunduz stad. Deze was gericht op een lid van de provinciale raad; meneer Khosh Mohammed. Een paar maanden geleden was ook al geprobeerd deze meneer 'uit de voeding te nemen'.
Gelukkig is het weer niet gelukt en gelukkig zijn er ook geen Afghaanse burgers bij gewond geraakt.

De Afghan National Security Forces zijn de eerst aangewezen instantie om met de slechteriken af te rekenen, of liever om deze mensen in te rekenen. En het belangrijkste is dat ze daarbij effectief zijn en correcte technieken toepassen.
De Afghanen komen er echt wel, geef ze de tijd !

Ezeltjes

Ezeltjes zijn veelzijdige dieren en kunnen werkelijk overal voor worden ingezet !

De ezel (Equus asinus) behoort tot de familie van de paardachtigen en is een hoefdier uit de orde der onevenhoevigen. Ezels kunnen met gemak de dertig jaar halen; vaak worden ze zelfs ouder.

Ezels kunnen over het algemeen beter dan paarden tegen extreme omstandigheden: ze zijn erg sober, hebben weinig verzorging, voedsel en water nodig. Daarom zijn ze ook erg populair bij de Afghanen. 
De ezel wordt gebruikt als rijdier, trekdier en als last dier.
Soms worden ze voor militair gebruik ingezet gebruikt (let op de camouflage).

Maar ze kunnen ook zelf goed in de aanval.